در این مقاله به زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل و آنچه که می‌توانید در طول جراحی انتظار داشته باشید می‌پردازیم. دندان عقل، که به انگلیسی wisdom tooth و به آلمانی Weisheitszähne نام دارد، آخرین دندان‌هایی هستند که در دهان انسان رشد می‌کنند. دندان‌های عقل در سنین 17 تا 25 سالگی ظاهر می‌شوند که در هر طرف فک بالا و پایین، در انتهای ردیف دندان‌ها دو دندان عقل وجود دارد.
وجود دندان‌های عقل در دهان ممکن است به مشکلات جدی منجر شود و اغلب نیاز به جراحی دارند. مشاوره با یک دندانپزشک برای ارزیابی وضعیت این دندان‌ها و تصمیم‌گیری درباره جراحی آن‌ها بسیار مهم است.
محل قرارگیری و تعداد دندان‌های عقل
دندان‌های عقل در پشت دهان و درست پشت دندان‌های آسیاب دوم قرار دارند. در مجموع، هر فرد می‌تواند حداکثر چهار دندان عقل داشته باشد. اما برخی افراد هیچ یک از آن‌ها را ندارد یا فقط چند دندان عقل دارد.
دندان‌های عقل ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که شامل موارد زیر است:
– مشکلات مفصل فکی: عوارض ناشی از دندان عقل ممکن است شامل قفل شدگی فک یا مشکلات در حرکت آن باشد، که به دلیل فشار ناشی از دندان‌های عقل ایجاد می‌شود.
– عفونت: دندان عقل نهفته یا نیمه‌نهفته می‌تواند باعث تجمع باکتری‌ها و عفونت در ناحیه لثه شود. این عفونت ممکن است به سایر نواحی مانند فک و سینوس‌ها گسترش یابد.
– پوسیدگی دندان: موقعیت نامناسب دندان‌های عقل باعث می‌شود که تمیزی آن‌ها دشوار باشد، که این امر منجر به تجمع غذا و باکتری‌ها و در نتیجه مشکل پوسیدگی دندان می‌شود.
– ایجاد کیست یا تومور: دندان‌های عقل نهفته می‌توانند منجر به تشکیل کیست یا تومور در استخوان فک شوند، که این وضعیت نیاز به درمان فوری دارد.
– فشار بر روی دندان‌های مجاور: دندان عقل ممکن است به دندان‌های کناری فشار وارد کند، که این فشار می‌تواند باعث کج شدگی یا آسیب به آن‌ها شود.
دندان‌های عقل بخشی طبیعی از رشد دهان هستند، اما ممکن است مشکلاتی را ایجاد کنند. مشاوره با یک دندانپزشک برای ارزیابی وضعیت این دندان‌ها و تصمیم‌گیری درباره کشیدن دندان عقل بسیار مهم است.
مشکلات ناشی از حضور دندان عقل در دهان
حضور دندان‌های عقل در دهان می‌تواند به مشکلات متعددی منجر شود. در زیر به معرفی برخی از مشکلات دندان عقل در دهان می‌پردازیم:
- شلوغی دندان‌ها: دندان‌های عقل به دلیل کمبود فضای کافی در فک می‌توانند باعث شلوغی دندان‌های دیگر شوند و دندان‌ها را به سمت همدیگر فشار دهند.
- درد و ناراحتی: رشد دندان‌های عقل می‌تواند با درد و ناراحتی شدید در ناحیه فک و لثه همراه باشد. این درد معمولاً در زمان رشد دندان و یا اگر دندان در لثه گیر کند، افزایش می‌یابد.
- عفونت لثه: دندان‌های عقل که به‌طور کامل در لثه‌ها رشد نمی‌کنند می‌توانند به عفونت‌های لثه و آبسه‌های دندانی منجر شوند، که نیاز به درمان فوری دارد.
- حفره خشک: اگر دندان عقل به‌طور جزئی یا کامل خارج شود و لخته خون در محل جراحی تشکیل نشود، فرد ممکن است دچار حفره خشک شود که هم دردناک است و هم روند بهبود را به تأخیر می‌اندازد.
دیگر مشکلات
- آسیب به دندان‌های مجاور: در برخی موارد، دندان‌های عقل می‌توانند به دندان‌های نزدیک آسیب برسانند، که این می‌تواند منجر به پوسیدگی یا بیماری لثه شود.
- اختلال در مکانیزم بلع: شلوغی یا کج شدگی دندان‌های عقل می‌تواند بر عملکرد صحیح دندان‌ها در هنگام بلع تأثیر بگذارد، که ممکن است باعث ناراحتی و مشکلات هضمی شود.
- احساس بی‌حسی یا تغییر حس: برخی افراد ممکن است پس از ظهور دندان‌های عقل، تجربه بی‌حسی یا تغییر در حس در ناحیه لثه یا زبان را تجربه کنند.
در نتیجه، حضور دندان‌های عقل در دهان نیاز به نظارت و در برخی موارد جراحی دارد تا از بروز این مشکلات جلوگیری شود. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با مشکلاتی مربوط به دندان‌های عقل مواجه است، مشاوره با یک دندانپزشک یا جراح دهان پیشنهاد می‌شود.
در مواردی که دندان عقل به طور طبیعی نمی‌تواند بیرون بیاید، ممکن است نیاز به کشیدن دندان عقل باشد. این جراحی معمولاً شامل برش لثه و گاهی اوقات برداشت بخشی از استخوان فک است تا بتوان دندان را خارج کرد.
زمان کشیدن دندان عقل
تعدادی از مشکلات، از جمله شلوغی، درد، دندان‌های آسیا ترک‌خورده و سردرد، می‌توانند به‌طور مستقیم به رشد دندان‌های عقل مرتبط باشند. اکثر متخصصان دندانپزشکی و جراحان دهان توصیه می‌کنند که دندان‌های عقل قبل از شروع تجربه این مشکلات کشیده شوند. اگر دندان‌های عقل را قبل از شروع مشکلات نکشید، توصیه می‌شود که در اولین نشانه‌های مشکلات آن‌ها را بکشید.
کشیدن دندان عقل معمولاً در موارد زیر توصیه می‌شود:
- دندان‌های نهفته: اگر دندان عقل به درستی در نیاید و زیر لثه یا استخوان فک قرار گیرد، ممکن است باعث عفونت یا مشکلات دیگر شود.
- کمبود فضا: اگر فضای کافی در فک وجود نداشته باشد، دندان عقل می‌تواند به دندان‌های دیگر فشار وارد کند و به بی‌نظمی دندانی منجر شود.
- عفونت یا التهاب: اگر دندان عقل باعث عفونت لثه یا التهاب (پری‌کورونیت) شود، جراحی آن ممکن است ضروری باشد.
- حفره‌ها و مشکلات دندانی: دندان‌های عقل گاهی اوقات مستعد ایجاد حفره هستند، به‌خصوص اگر به سختی قابل دسترسی باشند و تمیز کردن آن‌ها دشوار باشد.
- پیشگیری از مشکلات آینده: حتی اگر دندان‌های عقل فعلاً مشکل خاصی ایجاد نکنند، برخی دندان‌پزشکان به دلیل احتمال بروز مشکلات در آینده، کشیدن دندان عقل را توصیه می‌کنند.
اگر شما یا کسی که می‌شناسید به این مشکل دچار هستید، مشاوره با دندانپزشک می‌تواند راه حل مناسبی ارائه دهد.
چگونه بفهمیم که زمان کشیدن دندان عقل فرارسیده است
هر سال، دندانپزشک شما احتمالاً عکس‌برداری روتین از کل دهان شما انجام می‌دهد. در حالی که این عکس‌ها برای تعیین وجود پوسیدگی و سایر مشکلات دندانی استفاده می‌شوند، همچنین برای نظارت بر رشد دندان‌های عقل شما نیز به کار می‌روند.
در عکس‌ها، دندانپزشک شما ابتدا قادر خواهد بود تعیین کند که آیا دندان‌های عقل دارید یا خیر. همه افراد دندان‌های عقل نمی‌گیرند. عکس‌ها وجود دندان‌های عقل را نشان می‌دهند.
پس از تعیین اینکه دندان‌های عقل دارید، دندانپزشک شما رشد آن‌ها را زیر نظر خواهد داشت. چیزهایی که دندانپزشک شما در عکس‌ها به آن‌ها توجه خواهد کرد شامل جهتی است که دندان‌های عقل شما در حال رشد هستند، اینکه آیا در لثه‌ها گیر کرده‌اند یا خیر و اینکه آیا به‌طور کامل رشد کرده‌اند یا نه. همه این موارد عواملی هستند که تعیین می‌کنند آیا و چه زمانی باید جراحی دهان برنامه‌ریزی کنید.
آیا زمان بهتری برای برنامه‌ریزی جراحی کشیدن دندان عقل وجود دارد؟
جراحان دهان معمولاً جراحی کشیدن دندان عقل را قبل از اینکه ریشه‌های دندان به‌طور کامل تشکیل شوند، انجام می‌دهند. پس از تشکیل ریشه‌ها، جراحی پیچیده‌تر می‌شود و بهبودی شما طولانی‌تر خواهد بود. کشیدگی دندان عقل قبل از تشکیل ریشه‌ها، خطر عوارض ناشی از این عمل را کاهش می‌دهد و به شما کمک می‌کند سریع‌تر بهبود یابید.
رشد دندان‌های عقل در هر فرد با نرخ‌های متفاوتی اتفاق می‌افتد. این موضوع تقریباً تعیین زمان دقیق جراحی آن‌ها را غیرممکن می‌کند. به‌طور متوسط، اکثر افراد دندان‌های عقل خود را بین سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی می‌کشند. با این حال، این همیشه صادق نیست. برخی از افراد ممکن است نیاز به کشیدن دندان عقل در سنین ۱۴ یا ۱۵ سالگی داشته باشند. در حالی که دیگران ممکن است تا ۲۵ یا ۳۰ سالگی صبر کنند.
جراحی دندان عقل در سنین بالا
اگرچه معمولاً توصیه می‌شود که دندان‌های عقل خود را در دوران نوجوانی بکشید، اما این به معنای الزامی بودن آن نیست. شما می‌توانید در هر سنی دندان‌های عقل خود را بکشید.
اگر در سنین بالاتر دندان‌های عقل خود را بکشید، به یاد داشته باشید که ممکن است با عوارضی مواجه شوید. هرچه سن شما بیشتر باشد، خطر ابتلا به عفونت‌ها، حفره‌های خشک و بهبودی کندتر بیشتر می‌شود.
در طول جراحی کشیدن دندان عقل چه اتفاقی می‌افتد؟
اکثر جراحی‌های این مشکل به‌عنوان یک عمل سرپایی توسط جراح دهان انجام می‌شود. یک بیهوشی عمومی برای آرام کردن شما تجویز می‌شود. بیهوشی عمومی انجام این عمل طولانی را آسان‌تر می‌کند زیرا شما در حالت آرامش تقریباً به خواب می‌روید. پس از پایان عمل، چیزی از آن را به خاطر نخواهید آورد.
در طول عمل، اگر دندان‌ها گیر کرده باشند، جراح دهان یک برش کوچک در امتداد خط لثه ایجاد می‌کند تا به دندان‌های عقل دسترسی پیدا کند. اگر دندان‌ها به‌طور کامل بیرون باشند، نیازی به ایجاد برش نیست زیرا آن‌ها از خط لثه خارج می‌شود. سپس جراح دهان دندان‌های عقل را به چهار بخش کوچک برش می‌زند. برش دندان به بخش‌ها، برداشتن آن را آسان‌تر می‌کند. گاهی اوقات، اگر دندان به شدت گیر کرده باشد یا ریشه‌ها به‌طور کامل رشد کرده باشند، ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از استخوان فک باشد.
دوره نقاهت بعد از جراحی دندان عقل
دوره نقاهت پس از کشیدن دندان عقل معمولاً بین ۳ تا ۷ روز به طول می‌انجامد. در این مدت، ممکن است بی‌حالی، ورم، و درد دندان عقل و درد در ناحیه که دندان آن را کشیدید، احساس کنید. با این حال، برخی نکات می‌توانند به بهبودی سریع‌تر کمک کنند:
- استراحت: تا چند روز اول بعد از جراحی از فعالیت‌های شدید خودداری کنید.
- یخ: برای کاهش ورم می‌توانید از پاکت یخ روی ناحیه جراحی استفاده کنید.
- غذا: غذاهای نرم و خنک را انتخاب کنید که بلع آن راحت‌تر باشد.
- مسکن: استفاده از داروهای مسکن که دکتر تجویز می‌کند می‌تواند به کنترل درد کمک کند.
اگر بعد از یک هفته علائم بهبود نیافت یا مشکلاتی مانند خونریزی شدید یا تب داشتید، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
عوارض ناشی از جراحی دندان عقل
کشیدن دندان عقل می‌تواند به عوارض و مشکلاتی منجر شود که شامل موارد زیر است:
- عفونت: پس از جراحی، ممکن است خطر عفونت در محل جراحی وجود داشته باشد. این عفونت می‌تواند نشانه‌هایی مانند تورم، درد و ترشحات عفونی داشته باشد.
- حفره خشک (Dry Socket): این وضعیت معمولاً وقتی اتفاق می‌افتد که لخته خونی که در محل جراحی دندان تشکیل می‌شود، از بین می‌رود یا ایجاد نمی‌شود. این می‌تواند منجر به درد شدید و تاخیر در بهبودی شود.
- پوسیدگی یا آسیب به دندان‌های مجاور: در برخی موارد، کشیدگی دندان عقل می‌تواند به دندان‌های نزدیک آسیب برساند یا باعث پوسیدگی آن‌ها شود.
- خونریزی: خونریزی پس از عمل ممکن است طبیعی باشد، اما در برخی موارد، خونریزی شدید نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
- تورم و درد: تورم و درد در ناحیه‌ای که دندان آن را کشیدید، طبیعی است و معمولاً با گذشت زمان کاهش می‌یابد، اما در برخی افراد این درد می‌تواند طولانی‌تر شود.
- تغییر در حس لثه یا زبان: ممکن است برخی افراد پس از عمل، احساس بی‌حسی یا تغییر در حس در نواحی از لثه یا زبان تجربه کنند.
- مشکلات در مصرف و بلع: به دلیل تورم و درد، ممکن است در مصرف و بلع غذاها مشکل به وجود آید.
اگر پس از کشیدگی دندان عقل با هر یک از این مشکلات مواجه شدید، بهتر است با دندانپزشک یا جراح دهان خود تماس بگیرید.
جمع‌بندی
دندان‌های عقل، سومین دندان‌های آسیا در پشت دهان، ممکن است نیاز به جراحی نداشته باشند اگر:
- سالم باشند.
- به‌طور کامل رشد کرده باشند.
- در مکان مناسب قرار داشته و به‌درستی بجوند.
- قادر به تمیز شدن روزانه باشند.
اما دندان‌های عقل اغلب فضای کافی برای رشد مناسب ندارند و می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند. دندان‌های عقل می‌توانند در زوایای مختلف در فک رشد کنند، گاهی حتی به‌صورت افقی.
برخی از دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که دندان‌های عقل را در صورتی که به‌طور کامل رشد نکرده‌اند، بکشند. در بسیاری از موارد، کشیدگی دندان عقل در سنین جوانی، به طور کلی ۱۵ تا ۲۲ سالگی، ایمن‌تر، آسان‌تر و نیاز به بهبودی کمتری نسبت به کشیدگی دندان عقل در سنین بالاتر دارد.
این مشکل به این دلیل است که ریشه‌ها به‌طور کامل تشکیل نشده‌اند، استخوان در فک‌ها کمتر متراکم است و بهبودی از جراحی به‌طور کلی سریع‌تر است. به همین دلیل است که برخی از جوانان دندان‌های عقل خود را قبل از ایجاد مشکلات می‌کشند.
بر اساس انجمن دندانپزشکی آمریکا، ممکن است نیاز به کشیدن دندان عقل خود داشته باشید اگر:
- درد در یا نزدیک دندان‌های عقل خود داشته باشید.
- عفونت مکرر بافت نرم پشت آخرین دندان پایین.
- کیسه‌های پر از مایع به نام کیست.
- تومورها.
- آسیب به دندان‌های نزدیک.
- بیماری لثه.
- پوسیدگی گسترده دندان.
تصمیم‌گیری درباره اینکه چه زمانی باید دندان‌های عقل را بکشیم همیشه آسان نیست. با دندانپزشک یا جراح دهان در کلینیک دندانپزشکی ارغوان کرج در مورد بهترین گزینه برای دندان عقل خود صحبت کنید.
بدون نظر