شاید شما هم از جمله کسانی باشید که گاهی به دلیل دندان‌درد به پزشک مراجعه کردید و تشخیص دندان‌پزشک این بود که باید دندان شما عصب‌کشی شود. شاید شنیدن این جمله شما را نگران کند. امّا اصلا نگران نباشید و ترس به دل خود راه ندهید. چون تجربه به ما نشان می‌دهد که عصب‌کشی دندان یکی از بهترین راه‌حل‌های پایان به درد دندان است. هر چه‌قدر دربارهٔ روش انجام و مزیت‌های این روش بیشتر بدانید، ترس شما جای خود را به آسودگی خاطر می‌دهد.
افراد زیادی سؤالاتی در مورد چگونگی انجام و اینکه چه زمانی دندان‌هایشان نیازمند عصب‌کشی است دارند. برای درک بهتر و آرامش خیال شما و همچنین برای شناخت زمان مناسب برای عصب‌کشی، شما نیازمند دقت و آگاهی بیشتر در این زمینه هستید. ما هم سعی داریم که به‌تمامی سؤالات شما در این مورد پاسخ دهیم.
فهرست
در این مقاله به موضوعات زیر می‌پردازیم:
- عصب‌کشی دندان چیست؟
- عصب‌کشی در کدام مواقع الزامی است؟
- عصب‌کشی توسط چه شخصی انجام‌شدنی است؟
- درمانی به‌جای عصب‌کشی
- عصب‌کشی درد دارد؟
- روند درمان و هزینه‌ها
- دلایل شکست عصب‌کشی
- نشانه‌های نیازمند بودن به عصب‌کشی
- مزایا و معایب عصب‌کشی
عصب‌کشی دندان چیست؟
دندان‌های ما از چندلایهٔ پشت‌سرهم تشکیل می‌شود. که در واقع مینای دندان خارجی‌ترین لایه بوده و ما می‌توانیم به چشم خود آن را ببینیم. در زیر لایهٔ مینا، لایه عاج قرار دارد که بسیار محکم است و می‌تواند هم از مینای دندان و هم از پالپ دندان (درونی ترین لایه) که بافتی نرم و ظریف است در برابر ضربات و آسیب‌ها محافظت کند.
پالپ اجزای گوناگونی از جمله عصب، بافت هم‌بند، رنگ‌های خونی و… را دارا است که همگی این اجزا دست‌به‌دست هم دادند و به‌سلامت و رشد ریشهٔ دندان کمک می‌کنند.
در نتیجه اهمیت این لایهٔ درونی دندان (پالپ) در سن رشد (به‌ویژه بلوغ)، به بیشترین مقدار خود می‌رسد. امّا بدانید که قبل و بعدازاین دوره هم تمامی وظایف رساندن مواد موردنیاز و تغذیه به ریشه از جمله وظایف پالپ به شمار می‌رود.
دلایل عفونت پالپ دندان
باگذشت زمان پالپ دندان ممکن است به دلایلی همچون موارد زیر دچار التهاب، عفونت و یا دیگر مشکلات شوند:
- پوسیدگی بسیار شدید دندان
- ضربه خوردن فک یا دندان
- شکستگی و یا ترک دندان
- نقص‌هایی در تاج
- استفاده از درمان‌های پشت‌سرهم روی دندان
در نتیجهٔ ایجاد مشکل برای پالپ دندان، باکتری‌ها به‌آسانی به پالپ نفوذ می‌کنند و سبب ایجاد مشکلاتی همچون آبسه و یا عفونت پالپ می‌شوند.
عوارض عدم درمان آبسه دندان
آبسه دندان حفره‌ای است که دارای موادی چرکی است. بالای ریشه قرار می‌گیرد. درصورتی‌که برای درمان آبسه اقدامی نکنید ممکن است که دچار مشکلات متنوعی از جمله موارد زیر شوید:
- التهاب در صورت یا گردن
- نابودی کامل دندان
- عفونت شدید که می‌تواند به استخوان فک و لثه برسد
- تحلیل استخوان فک در اطراف دندان
- تخلیه ترشحاتی از ریشه به داخل لثه
در نهایت تمام این موارد، عفونت پالپ سبب آسیب به ریشه دندان می‌شود. تنها درمانی که می‌شود انجام داد، عصب‌کشی (روت‌کانال تراپی) است.
در واقع در عصب‌کشی (روت‌کانال تراپی) مواد عفونی را از پالپ خارج می‌کنند و سپس داخل این گودال را با موادی خمیری شکل پر و سپس روی گودال را می‌پوشانند.
عصب‌کشی دندان در کدام مواقع الزامی است؟
هنگامی که شخصی نزد دندان‌پزشک می‌رود، تا زمانی که به درمان خاصی نیاز نباشد، پزشک پیشنهادش را نمی‌دهد.
عصب‌کشی هم فقط هنگامی به بیماران توصیه می‌شود که پالپ دندان به دلیل مواردی (که بالاتر ذکر شد)، دچار عفونت، التهاب، پوسیدگی، آسیب جدی و… شده است. در نتیجهٔ این اتفاق، بهترین راه این است که بافت پالپ را به‌منظور جلوگیری از گسترده شدن عفونت به داخل سایر لایه‌های دندانی و محافظت از این لایه‌ها، از جای خود خارج می‌کنند.
خارج کردم بافت پالپ کار نادرستی نیست؛ چون بیشترین کاربرد آن در کودکانی است در سن رشد قرار داشته و ریشهٔ دندان‌هایشان هنوز کاملاً تکمیل نشده، در نتیجه بزرگسالان نیاز زیادی به آن ندارند.
تشخیص نیاز به عصب‌کشی دندان
متخصصی که باتجربه بوده و در کار خود مهارت لازم را دارا باشد، با اولین معاینهٔ ساده تشخیص می‌دهد که دندان شما نیازمند عصب‌کشی است یا خیر.
البته تشخیص این مورد، برای افراد عادی و خود بیمار هم کار سختی نیست، چون خیلی از اوقاتی که دچار درد شدید دندان هستیم، پالپ دندان آسیب‌دیده و نیازمند عصب‌کشی است در نتیجه می‌توانید خود را آماده کرده و به پزشک مراجعه کنید.
عصب‌کشی دندان توسط چه شخصی انجام‌شدنی است؟
همان‌طور که همگی می‌دانیم، عصب‌کشی دندان یکی از اعمال حیطهٔ دندان‌پزشک است. در نتیجه دندان‌پزشکان و حتی یک ارتودنتیست خوب هم می‌تواند آن را انجام دهد. ارتودنتیست درمورد تمامی اجزای دندان برای مثال درباره پالپ و ریشهٔ دندان اطلاعات کامل داشته و می‌تواند این کار را برای شما انجام دهد.
البته در نظر داشته باشید که گاهی پیش می‌آید که پس از مراجعه به پزشک و معاینهٔ اولیه، دندان‌پزشک کار را دشوار می‌بیند و شما را به یک متخصص عصب‌کشی معرفی می‌کند.
طبیعی است که متخصص عصب‌کشی اطلاعات بیشتری نسبت به دندان‌پزشک دارد و دوره‌های عوامل تشکیل‌دهندهٔ درد، کنترل درد، سلامت دندان و راه‌حل‌های درمانی را بیشتر گذرانده است.
عصب‌کشی دندان چقدر زمان می‌برد؟
اگر دوست دارید بدانید که عصب‌کشی چقدر طول می‌کشد، باید بگویم که یک عمل معمولی عصب‌کشی، حداکثر یک ساعت طول می‌کشد، امّا گاهی هم به دلیل مشکلاتی، نیازمند مراجعه به پزشک در بیشتر از یک جلسه هستید.
درمانی به‌جای عصب‌کشی دندان
قبلاً به دلیل این که به اندازه‌ی امروزه علم پزشکی رشد نکرده بود، بیشتر افرادی که دندان خراب داشتند مجبور به کشیدن دندان خود می‌شدند. مراقبت از دندان بهترین روش برای حفظ آن است امّا برخی اوقات با تمامی این محافظت‌ها باز هم دندانمان دچار آسیب می‌شود.
طبیعی است که یکی از معمول‌ترین راه‌حل‌های برطرف‌کردن درد، کشیدن دندان است؛ اما دندان مهم‌ترین جزء دندان بوده و وجودش هم برای زیبایی چهره و هم برای غذاخوردن و جویدن واجب است.
در نتیجه ترمیم و حفظ نمودن همان دندان آسیب‌دیده خیلی بهتر از کشیدن و ازدست‌دادن آن است مخصوصاً زمانی که چارهٔ کار، یک عصب‌کشی ساده است که اتفاقاً درصد موفقیت بالایی هم دارد.
ترمیم دندان آسیب‌دیده از بروز بسیاری از مشکلات آینده جلوگیری کرده و می‌تواند هزینه‌های شما را تا حد زیادی کاهش دهد.
عصب‌کشی دندان درد دارد؟
به‌طورکلی عصب‌کشی هم مانند پر کردن دندان‌درد زیادی ندارد. همواره درمان‌هایی که در دندانپزشکی استفاده می‌شوند، ظاهر ترسناکی دارند؛ اما در حقیقت عصب‌کشی این‌طور نیست. شاید بعضی‌اوقات شرایط مریض یا دندان او کمی شرایط را دچار تغییر کند؛ اما این درمان به‌خودی‌خود دردی ندارد.
درصورتی‌که عفونت آن قدری زیاد شده باشد که به ریشه رسیده و آن را عفونی و عصب ریشه را ملتهب کرده باشد، احتمال این که درد عصب‌کشی کمی بیشتر از حالت معمول حس شود.
اگر قصد دارید که برای همیشه از شر درد دندانتان راحت شوید، بهتر است که به این درد ناچیز درمان بی‌توجهی کرده و برای همیشه دردتان را خاموش کنید.
روند درمان در عصب‌کشی دندان
بیشتر درمان‌هایی که در دندانپزشکی استفاده می‌شود، با بی‌حسی موضعی شروع می‌شود. بلافاصله پس از آن که نقطهٔ موردنظر را بی حس می‌کنند، بلافاصله سوراخ کوچکی در قسمت تاج دندان ایجاد می‌کنند (سوراخ نمودن تاج برای دسترسی به حفره و پالپ لازم است).
پس از اینکه بافت‌های آسیب‌دیده را برداشتند، کانال‌هایی که به ته ریشه منتهی می‌شوند و همچنین پالپ و کانال‌ها را خوبی ضدعفونی می‌کنند. هر کدام از دندان‌های جلویی دارای یک ریشه و یک کانال و سایر دندان‌ها دارای سه تا چهار کانال و حدوداً دو تا سه ریشه هستند.
هنگامی که حفره به طور کامل پاک‌سازی شد، با ماده‌ای خنثی که سازگاری زیادی با بافت‌های بدن انسان دارد کاملاً پر می‌شود؛ سپس تمامی این مواد توسط چسب مخصوصی سر جای خود محکم می‌شوند. در نهایت هم آن سوراخ اولیهٔ ورودی با ماده‌ای مخصوص ابتدا پر و سپس بسته می‌شود.
مراحل عصب‌کشی دندان
در واقع اولین کاری که در عصب‌کشی انجام می‌شود، برداشتن باکتری‌ها و بافت‌های آسیب‌دیده از داخل پالپ دندان است که درصورتی‌که این موارد به‌موقع از درون دندانتان خارج نشوند (درصورتی‌که عصب‌کشی انجام نشود)، امکان دارد که شانس خود را برای این کار به‌صرفه و مفید ازدست‌داده و مجبور به کشیدن دندانتان شوید.
به‌طورکلی مراحل عصب‌کشی به ترتیب زیر است:
- بی حس نمودن دندان قبل از شروع عمل
- ایجاد سوراخ در تاج برای دستیابی به پالپ
- پاک‌شدن و تخلیهٔ حفره از تمامی مواد اضافی
- پاک‌سازی نوک ریشه و دیواره‌ها
- پر کردن سوراخ با موادی مخصوص و پوشاندن آن
- قراردادن روکشی روی تمامی دندان برای تشکیل تاج مصنوعی (این روکش بدون واردکردن هیچ نوع فشاری روی تاج طبیعی دندان، از دندان محافظت می‌کند)
هزینه عصب‌کشی دندان
عصب‌کشی هم مانند دیگر درمان‌های دندانی، به دلیل تفاوت در نوع و مقدار مشکلات دندان‌ها و همچنین شرایط متفاوت اشخاص، قیمت مشخصی نداشته و از شخصی به شخص دیگر فرق می‌کند.
به‌طورکلی به دلیل پیچیدگی بیشتری که ممکن است در طول درمان داشته باشد، دارای هزینهٔ بیشتری است؛
همچنین درمان ریشه (همان عصب‌کشی)، هزینهٔ به‌مراتب کمتری را نسبت به کشیدن دندان روی دستتان می‌گذارد؛ چون وقتی که شما دندانی را می‌کشید، حتماً برای جایگزینی آن دندان باید درمان‌های تکمیلی دیگری را از جمله بریج و ایمپلنت، داشته باشید.
در واقع عصب‌کشی علاوه بر اینکه صرفه اقتصادی بیشتری دارد، کوتاه‌تر و راحت‌تر هم هست.
دلایل شکست عصب‌کشی
عصب‌کشی هم مانند دیگر روش‌های درمانی، با مرور زمان پیشرفت داشته و تکامل پیدا کرده است. امروزه عصب‌کشی به مرحله‌ای رسیده که پس از انجام آن و با مراقبت‌های لازم، این درمان تا پایان عمر شما ماندگار است. همین‌طور میزان موفقیت بسیار بالایی هم دارد (بیشتر از نود و پنج درصد احتمال موفقیت دارد).
درهرصورت به دلایل مختلفی امکان شکست این عمل هم مانند سایر درمان‌ها وجود دارد، به‌ندرت دیده شده که برخی از بیماران نیازمند عصب‌کشی مجدد و یا کشیدن دندان می‌شوند. در ادامه برخی از دلایل شکست عصب‌کشی را شرح می‌دهیم:
- شکستگی یا ترک دندان
- بازشدگی جای عمل
- بی‌توجهی به مجرا‌های ریشه
- وجود مجرا و کانال‌هایی غیرقابل‌دسترسی
- عدم اصلاح صحیح دندان
نشانه‌های نیاز به عصب‌کشی
درست است که واضح‌ترین نشانهٔ رسیدن عصب به دندان، همان درد شدید دندان است؛ اما بااین‌حال نمی‌شود با این درد، حتماً بگوییم که دندانمان به عصب‌کشی نیاز دارد، چون برخی از دردهای دندانی حاصل سرما و گرما، ضربه، حساسیت، جویدن و… است. در نتیجه با هر نوع دردی فکر نکنید که دندان شما به عصب رسیده.
برخی از نشانه‌هایی که نشان می‌دهد دندان به عصب‌کشی نیاز دارد به شرح زیر است:
- وقتی که دندانی دچار ورم آبسه و التهاب شود
- دندان لق شود
- درد مدت‌دار بوده و رفته‌رفته شدیدتر شود
- دندان‌درد شبانه و بادوام
- وقتی حساسیت به سرما و گرما و یا سایر موارد بیشتر از دو هفته شده باشد
- دندان از شدت پوسیدگی دچار تغییر رنگ شده باشد
مزایا و معایب عصب‌کشی
تعدادی از مزایای عصب‌کشی به شرح زیر است:
- از پیشرفت عفونت جلوگیری می‌کند
- درمان درد
- حفاظت از سایر دندان‌ها
- حفظ دندان طبیعی
- کاهش چشمگیر هزینه‌ها
و تعدادی از معایب عصب‌کشی هم به شرح زیر است:
- احساس درد در چند روز پس از عصب‌کشی (تنها در برخی بیماران)
- گاهی امکان پاک‌سازی برخی کانال‌ها وجود ندارد
- امکان بازگشت عفونت (تنها در برخی شرایط)
- تغییر رنگ دندان در برخی بیماران
- ضعیف‌بودن دندان تا مدتی پس از عصب‌کشی و نیازمند بودن آن به مراقبت
- ایجاد حساسیت دندان به میزان کم
نتیجه‌گیری:
دندان سالم علاوه بر کمک به حفظ زیبایی چهره شما، سبب جلوگیری از بسیاری مشکلات و درد‌هایتان می‌شود.
گاهی با وجود مراقبت، باز هم دندانمان دچار مشکل می‌شود که این خرابی‌ها به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد. بهترین کار در این موقعیت مراجعه به دندان‌پزشک است. چون حفظ نمودن دندان طبیعی از جهات بسیاری، بهتر از کاشت دندان است. کلینیک دندانپزشکی ارغوان در این زمینه بهترین متخصصین را دارد.
عصب‌کشی درصورتی‌که توسط پزشکی باتجربه انجام شود، تا مدت‌ها شما را از هر نوع درمانی برای دندانتان بی‌نیاز می‌کند.
بدون نظر