این مقاله به پنج تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه این تفاوت‌های ایمپلنت و دندان طبیعی می‌توانند بر تشخیص و درمان و در ثبات بلندمدت آنها موثر باشند.

ایمپلنت دندانی، یک ریشه مصنوعی است که از تیتانیوم یا مواد مشابه تهیه می‌شود و به کمک جراحی در فک قرار می‌گیرد. این ایمپلنت به تدریج با استخوان فک جوش می‌خورد و پایه‌ای محکم برای دندان‌های مصنوعی فراهم می‌کند.

در مقابل، دندان طبیعی از بافت‌های زنده و ترکیبات بیولوژیکی تشکیل می‌شود. این دندان‌ها دارای عصب و عروق خونی هستند که حس و تغذیه آن‌ها را تأمین می‌کند. دندان‌های طبیعی به طور طبیعی در فک قرار دارند و با تغییرات محیطی سازگار می‌شوند. این تفاوت‌ها نشانه نیازهای متفاوت مراقبتی و عملکردی هر دو نوع دندان است.

با اینکه ایمپلنت‌های دندانی در دهان بسیار خوب عمل می‌کنند و گزینه‌ای عالی برای جایگزینی دندان‌ها هستند، اما بدون مشکل نیستند. بسیاری از درمان‌های موجود برای نگهداری و درمان ایمپلنت‌های بیمار را از درمان دندان‌های طبیعی الهام می‌گیرند. با این حال، به دلیل تفاوت‌ ایمپلنت و دندان طبیعی، درمان‌هایی که در درمان دندان‌ها موفق هستند ممکن است نتوانند به همان موفقیت در مورد ایمپلنت‌های بیمار دست یابند.

ایمپلنت چیست؟

ایمپلت دندانی یک پروتز است که از یک ریشه دندان مصنوعی استفاده می‌کند که در استخوان کاشت می‌شود به جای دندان طبیعی و معمولاً با سه جزء ترکیب می‌شود که با پیچ محکم می‌شوند. خود ایمپلت جزئی از ساختار دندان است که معادل ریشه دندان است و به آن فیکسچر می‌گویند که در استخوان آلوئولار قرار می‌گیرد تا ترکیب شود.

همچنین، قسمتی از حفره دهان است که معادل سر یک دندان طبیعی است، که به آن تاج می‌گویند. به واقع این قسمت در جویدن شرکت دارد. دستگاهی که فیکسچر ایمپلت را به محلی که دندان ندارد متصل می‌کند، کاشت می‌شود و پروتز تاج پس از ترکیب استخوان با استخوان لثه قرار می‌گیرد و به آن اباتمنت می‌گویند. به این ترتیب، فیکسچر، اباتمنت و پروتز تاج به طور جمعی به عنوان یک ایمپلت معرفی می‌شوند. این سه نوع ساختار معمولاً با پیچ یا سیمان به هم متصل می‌شوند.

این یک روش درمانی است که به حداقل ۲ تا ۳ ماه ادغام استخوان نیاز دارد، زیرا فیکسچر باید پس از دفن در استخوان آلوئولار به طور مستقیم به استخوان متصل شود. با این حال، هرچند که ایمپلنت و دندان طبیعی از نظر ظاهر مشابه هستند، اما تفاوت زیادی در بافت شناسی و آناتومی دارند. یعنی درون فیکسچر مانند دندان‌های طبیعی عصب و عروق خونی وجود ندارد و لیگامان پریودنتال نیز وجود ندارد.

تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی

ایمپلنت و دندان طبیعی ساختار متفاوتی دارند. دندان‌های طبیعی شامل یک ریشه استخوانی و تاجی از مینا و عاج هستند. اما ایمپلنت دندان یک پایه فلزی، معمولاً از تیتانیوم، دارد که در استخوان فک قرار می‌گیرد و به عنوان ریشه مصنوعی عمل می‌کند. تاج ایمپلنت معمولاً از پرسلن تهیه می‌شود و روی پایه تیتانیومی قرار می‌گیرد تا به دندان‌های طبیعی شبیه باشد.

دندان‌های طبیعی مزایای مختلفی نسبت به ایمپلنت‌ها دارند، از جمله:

• حفظ استخوان: دندان‌های طبیعی به حفظ ساختار استخوان فک کمک می‌کنند. نابودی دندان طبیعی می‌تواند به تحلیل رفتن استخوان منجر شود.
• عملکرد طبیعی: دندان‌های طبیعی در عملکرد روزمره (مصرف غذا، تکلم) حس طبیعی‌تری دارند و احساس راحتی بیشتری به افراد می‌دهند.
• حفظ حس و تحریک عصب: دندان‌های طبیعی با عصب‌ها و رگ‌های خونی ارتباط دارند که این ارتباط احساس را به وجود می‌آورد. ایمپلنت‌ها این حس را ندارند.
• هزینه: درمان برای نگهداری و مراقبت از دندان‌های طبیعی معمولاً کمتر از هزینه‌های ایمپلنت است، خصوصاً در طول زمان.
• عدم نیاز به جراحی: از آنجایی که دندان‌های طبیعی به جراحی ایمپلنت و نگهداری نیاز ندارند، درد و عوارض مرتبط با جراحی از بین می‌رود.

با این حال، اهمیت مراقبت مناسب از دندان‌های طبیعی برای حفظ این مزایا و جلوگیری از مشکلات دندانی ضروری است. در ادامه تفاوت‌های ساختاری تاثیرگذار ایمپلنت و دندان طبیعی را به طور مفصل شرح خواهیم داد.

تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی در پوسیدگی

در همه افراد، باکتری‌های مسبب پوسیدگی در دهان از قند موجود در غذاها استفاده می‌کنند و اسیدی تولید می‌کنند که موجب پوسیدگی دندان و ریشه آن می‌شود. اما ریشه ایمپلنت به دلیل جنس تیتانیومی‌اش در برابر این اسید مقاوم و غیرقابل نفوذ است و هرگز دچار پوسیدگی نمی‌شود. با این حال، باید توجه داشت که مقاومت در برابر پوسیدگی فقط به ریشه ایمپلنت محدود می‌شود.

بخش‌های دیگر ایمپلنت، مانند پروتز یا همان تاج مصنوعی، همچنان در معرض آسیب و پوسیدگی قرار دارند و ممکن است باعث عفونت اطراف ایمپلنت شوند. بنابراین، رعایت نکات بهداشتی دهان و دندان برای ایمپلنت و دندان طبیعی، باید به دقت انجام شود.

تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی در ظاهر

تفاوت ظاهری بین ایمپلنت دندانی و دندان طبیعی یکی از جنبه‌های مهمی است که باید در نظر گرفته شود. دندان‌های طبیعی، در طول زمان با تغییرات کوچک در رنگ و شکل، همراه با سایش و فرسایش، به طور طبیعی به بلوغ و تکامل می‌رسند. آنها معمولاً دارای رنگی یکنواخت و شفافیت خاصی هستند که به دلیل وجود مینای دندان و ساختار داخلی آنهاست.

از سوی دیگر، ایمپلنت‌ها به طور کلی طراحی شده‌اند تا شبیه به دندان‌های طبیعی به نظر برسند، اما تفاوت‌هایی در جنبه‌های ظاهری آنها وجود دارد. تاج ایمپلنت معمولاً از مواد سرامیکی یا کامپوزیتی ساخته می‌شود که به طور معمول رنگی مشابه دندان‌های طبیعی دارند. با این حال، این مواد ممکن است در برخی موارد نازک‌تر یا محکم‌تر به نظر برسند و شدت رنگ و شفافیت آنها ممکن است با دندان‌های طبیعی تفاوت داشته باشد.

علاوه بر این، پیوند ایمپلنت به فک معمولاً به شکل یک پیچ فلزی است که در قسمت زیرین قرار دارد و ممکن است در برخی موارد، با گذشت زمان، لثه‌ها که به دور ایمپلنت قرار دارند، به صورت طبیعی تحلیل بروند. این موضوع می‌تواند منجر به نمایان شدن بخش فلزی ایمپلنت یا ایجاد یک تغییر در خط لثه شود که در دندان‌های طبیعی به وجود نمی‌آید.

در نهایت، هنگامی که فردی دارای دندان‌های طبیعی و ایمپلنت است، ممکن است در برخی زوایا و شرایط نوری، لبه‌ها یا انتقال رنگ بین ایمپلنت و دندان‌ طبیعی به وضوح قابل مشاهده باشد. بنابراین، در حالی که ایمپلنت‌ها طراحی شده‌اند که شبیه دندان‌های طبیعی به نظر برسند، اما به دلیل ویژگی‌های ساختاری و مواد استفاده شده، هنوز تفاوت‌های ظاهری قابل توجهی وجود دارد.

تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی در وجود عصب

دندان طبیعی دارای عروق و اعصاب خونی است که در صورت پوسیدگی یا عفونت، درد زیادی ایجاد می‌کند. اما ایمپلنت به دلیل مصنوعی بودن، عصب و رگ خونی ندارد و تنها در صورتی که فرد به بهداشت دهان و دندان خود توجه نکند، ممکن است بافت‌های اطراف آن دچار عفونت و التهاب شده و درد ایجاد شود.

دندان‌های طبیعی به دلیل وجود مینای دندان، که لایه‌ای سخت و محکم است، بسیار مقاوم هستند و با مراقبت مناسب می‌توانند تا آخر عمر باقی بمانند. اما اگر از دندان‌های طبیعی مراقبت نشود، به دلایل مختلفی مانند بیماری پریودنتال، آسیب دیدگی یا تروما، دندان‌ها خراب و پوسیده شده و ممکن است از دست بروند. در هر حال مراقبت از ایمپلنت و دندان طبیعی بسیار الزامی است. البته نوع پروتز زیرکونیا از انواع دیگر ایمپلنت مقاوم‌تر است.

اتصال متفاوت استخوان و لثه به ایمپلنت و دندان طبیعی

دندان‌های طبیعی فیبرهای بیشتری دارند که به آنها کمک می‌کند تا به استخوان و لثه متصل شوند، در حالی که ایمپلنت دندانی اینطور نیست. علاوه بر این، فیبرها به‌گونه‌ای مرتب شده‌اند که قوی‌تر از فیبرهایی هستند که ایمپلنت را به استخوان و لثه متصل می‌کنند. به همین دلیل، احتمال تجزیه بافت در مواجهه با چالش باکتریایی در ایمپلنت‌ها بیشتر است. مراجعه به پریودنتیست برای تمیز کردن حرفه‌ای و رعایت بهداشت خانگی خوب برای افرادی که ایمپلنت دارند بسیار مهم است تا از تجزیه بافت استخوان و لثه جلوگیری شود.

بررسی التهاب بافت اطراف ایمپلنت و دندان طبیعی

زمانی که باکتری‌ها ایمپلنت دندانی را آلوده می‌کنند، نه تنها بافت اطراف ایمپلنت‌ها ضعیف‌تر می‌شود، بلکه واکنش التهابی بدن به باکتری‌ها نیز بسیار بیشتر است. ایمپلنت‌های دندانی سریع‌تر و شدیدتر از دندان‌های طبیعی دچار بیماری لثه و پری ایمپلنتیت می‌شوند.

سیستم ایمنی نسبت به ایمپلنت‌های آلوده واکنش بیشتری نشان می‌دهد و بافت لثه و استخوان می‌تواند در زمان کمتری تجزیه شود. بنابراین، مراجعه به پریودنتیست و دریافت درمان به‌موقع زمانی که عفونت ایمپلنت دارید، بسیار مهم است.

بهبود درمان و تفاوت ایمپلنت‌ و دندان طبیعی

جریان خون اطراف ایمپلنت‌ها کمتر از دندان‌های طبیعی است. به‌دلیل کاهش جریان خون اطراف ایمپلنت‌ها در مقایسه با دندان‌های طبیعی، بهبودی بعد از درمان‌های غیرجراحی و/یا جراحی کندتر است.

ترمیم بافت اطراف ایمپلنت‌های بیمار به اندازه دندان‌ها قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است نیاز باشد که عوامل رشد، پروتئین‌ها و/یا سلول‌های بنیادی بیشتری به هنگام ترمیم ایمپلنت‌های بیمار اضافه شود.

تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی در سازگاری بیولوژیکی

دندان‌های طبیعی به طور طبیعی با بافت‌های بدن سازگار هستند. این دندان‌ها از ساختارهای بیولوژیکی خود بدن تشکیل شده‌اند و به همین دلیل، سیستم ایمنی نسبت به آنها واکنش منفی کمتری نشان می‌دهد.

به علت وجود عروق و اعصاب در دندان‌های طبیعی، بدن به خوبی می‌تواند به تغییرات و آسیب‌ها پاسخ دهد، و عفونت یا حساسیت کمتری ایجاد می‌شود.

ایمپلنت‌ها از مواد مصنوعی مانند تیتانیوم ساخته شده‌اند و به همین دلیل دارای سازگاری بیولوژیکی متفاوتی هستند. این مواد معمولاً برای بدن غیرمعمول هستند و ممکن است سیستم ایمنی به آنها واکنش نشان دهد.

ایمپلنت‌ها فاقد عصب و رگ خونی هستند، بنابراین اگر بافت‌های اطراف آن دچار التهاب یا عفونت شوند، حس درد و واکنش کمتری نسبت به دندان‌های طبیعی خواهند داشت.

به طور کلی، دندان‌های طبیعی به دلیل سازگاری بالاتر با بدن، عملکرد بهتری در درازمدت دارند، در حالی که ایمپلنت‌ها ممکن است تحت شرایط خاصی دچار مشکلاتی شوند.

تحمل فشار ریشه‌های ایمپلنت و دندان طبیعی

دندان‌های طبیعی دارای یک ضربه‌گیر به شکل لیگامان (که لیگامان پریودنتال نامیده می‌شود) هستند که به‌عنوان یک سیستم تعلیق عمل می‌کند و نیروها را از گاز گرفتن شما به استخوان‌های اطراف به‌طور یکنواخت منتقل می‌کند. ایمپلنت‌ها لیگامان پریودنتال ندارند، بنابراین نیروها به قسمت‌های خود ایمپلنت و نقاط خاصی از استخوان منتقل می‌شوند.

به همین دلیل، ایمپلنت‌ها بیشتر در معرض خرابی مکانیکی مانند شل شدن پیچ ایمپلنت دندانی، شکستگی و از دست دادن استخوان هستند. هر نوع فشار گاز گرفتن اضافی، جویدن یخ، جویدن مداد، ساییدن دندان‌های طبیعی یا فشردن دندان‌ها می‌تواند آسیب بیشتری به ایمپلنت دندانی نسبت به دندان طبیعی وارد کند.

تجمع باکتری‌ها اطراف ایمپلنت دندانی بیشتر از ریشه دندان‌ها

به‌دلیل اینکه سطح ایمپلنت دندانی زبر و متخلخل است، آلودگی باکتریایی بدنه ایمپلنت نسبت به سطح ریشه بیشتر است. حذف باکتری‌ها پس از آلوده شدن ایمپلنت دندانی بسیار سخت‌تر از دندان طبیعی است. یک پریودنتیست ممکن است از لیزر یا سایر ابزارها برای حذف باکتری‌ها از اطراف ایمپلنت دندانی قبل از بازسازی استخوان و بافت لثه آسیب‌دیده استفاده کند. علاوه بر این، مطالعات اخیر نشان داده‌اند که سطح ایمپلنت دندانی می‌تواند تجزیه و خوردگی پیدا کند که منجر به خونریزی، تورم و درد می‌شود. حذف این ذرات تجزیه نیز قبل از تلاش برای بازسازی هر بافت استخوانی یا لثه‌ای که از دست رفته، بسیار مهم است.

جمع‌بندی

تفاوت ایمپلنت و دندان طبیعی با توجه به ویژگی‌ها و مزایا و معایب آن‌ها بررسی می‌شود. دندان‌های طبیعی به‌دلیل وجود لیگامان پریودنتال، مستحکم‌تر و توانمندتر در تحمل فشارها و نیروهای گاز گرفتن هستند. این لیگامان به عنوان یک ضربه‌گیر عمل می‌کند و باعث توزیع یکنواخت نیروها به استخوان‌های اطراف می‌شود. در مقابل، ایمپلنت‌ها فاقد این لیگامان هستند و نیروها مستقیماً به استخوان منتقل می‌شود که آنها را در معرض آسیب‌های مکانیکی و شکست قرار می‌دهد.

ایمپلنت‌ها همچنین به‌دلیل طراحی متخلخل و زبر خود، به راحتی می‌توانند آلوده شوند. باکتری‌ها چسبندگی قوی‌تری به سطوح ایمپلنت دارند و این باعث می‌شود که درمان عفونت‌ها پیچیده‌تر و زمانبرتر شود. در حالی که دندان‌های طبیعی در اثر تحرکات ایمنی بدن، به راحتی قابل ترمیم و بازسازی هستند، ایمپلنت‌ها به علت کاهش جریان خون و تاخیر در بهبودی، پاسخ کمتری به درمان‌ها نشان می‌دهند.

به علاوه، درمان و نگهداری ایمپلنت‌ها نیاز به مراجعه منظم به دندانپزشکی از جمله کلینیک دندانپزشکی ارغوان دارد، تا از تجزیه بافت‌های اطراف جلوگیری شود. هزینه ایمپلنت‌ها نیز بالاتر است و ممکن است شامل مراحل جراحی و زمان بهبودی باشد. در نهایت، با وجود اینکه ایمپلنت‌ها می‌توانند جایگزین مطلوبی برای دندان‌ها باشند، خود نمی‌توانند مشابه دندان‌های طبیعی از نظر کارایی و سلامتی عمل کنند. توجه به بهداشت دهان و دندان و مراقبت‌های دوره‌ای پس از ایمپلنت‌گذاری برای حفظ سلامت بافت‌های اطراف ضروری است.