شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که تعدادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اید و حتماً عوارض جانبی ناگوار آن را تجربه کرده‌اید و به فکر ایمپلنت دندان افتاده‌اید.

 خجالت کشیدن از انجام اعمال عادی روزمره مانند لبخند زدن، صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن رودررو به دلیل عدم وجود دندان‌ها (به‌خصوص نبود یکی از دندان‌های جلویی)، از مشکلات کسانی است که یک یا تعدادی از دندان‌های خود را به دلایل گوناگون از دست داده‌اند. بیشتر این افراد مجبور به پنهان نمودن خنده‌ خود می‌شوند که این خود رنج بزرگی است.

عوارض افتادن دندان

علاوه بر این مشکلات روحی و روانی، متأسفانه این افراد شاهد عوارض جانبی حاصل از دیر شدن رسیدگی به‌جای خالی دندان ازدست‌رفته و دیر شدن ایمپلنت دندان، در درازمدت هستند که شاید این عوارض به چشم نیاید، امّا مطمئناً مشکلاتی بسیاری را برای فرد به دنبال دارد.

دندانپزشکان معتقدند که ایمپلنت دندان، اولین و بهترین روش برای جایگزینی دندان ازدست‌رفته، توصیه می‌شود. امّا متأسفانه برخی از افراد به دلایل مختلفی، ایمپلنت را به تأخیر می‌اندازند. این عمل آنها دارای عواقب گوناگونی است که در این مقاله سعی داریم به آنها بپردازیم.

در این مقاله به موضوعات زیر می‌پردازیم:

• ایمپلنت دندانی چیست و چطور انجام می‌شود؟
• مزایای ایمپلنت
• عواقب دیر انجام دادن ایمپلنت
• چه مدت بعد از کشیدن دندان، می‌شود ایمپلنت انجام داد
• بهترین موقع برای ایمپلنت

ایمپلنت دندان چیست و چطور انجام می‌شود؟

ایمپلنت دندان یکی از چندین روش درمانی، برای پرسازی جای خالی دندان‌ها است. قبلاً، اشخاصی که دندان خود را از دست داده بودند، روش‌هایی  مانند بریج دندان و یا دندان‌مصنوعی را مورد استفاده قرار می‌دادند. که می‌توان عمر پایین این روش‌ها و همچنین فرسودگی لثه را به‌عنوان معایب این روش‌ها نام برد. و علاوه بر اینها، دندان‌مصنوعی و بریج دندان، کیفیت و کارایی دندان طبیعی را نداشتند.

امّا در ایمپلنت به‌جای ریشه برای دندان از فیکسچر استفاده می‌شود. که علاوه بر درگیری کامل دندان با لثه، دارای ظاهری بهتر و کارایی شبیه به دندان طبیعی است.

تعریف ایمپلنت دندان

ایمپلنت نوعی پروتز است که به جای دندان کشیده خالی را پر می‌کند. افرادی که به هر دلیلی دندان‌هایشان را از دست می‌دهند با استفاده از ایمپلنت به طرز زیبایی می‌توانند جای خالی دندانشان را پر کنند. ایمپلنت با یک عمل جراحی انجام می‌شود که طی این عمل، پایه‌های پیچ مانند فلزی، مانند ریشه عمل می‌کند و سپس پروتز روی آن نصب می‌شود.

در نتیجه ایمپلنت سبب می‌شود که لبخند شما، مانند همان روزهای قبل از نابودی دندانتان، زیبا باشد. چون تمامی ساختار آن شبیه به دندان طبیعی خودتان است. امروزه متخصصین ایمپلنت را بهترین روش درمانی (در بین تمامی روش‌های کاشت) می‌نامند.

برخی از بیماران فقط و فقط به دلیل ناآگاهی از عمل ایمپلنت امتناع می‌کنند. در ادامه خیلی ساده و مختصر، مراحل این عمل جراحی را برایتان شرح می‌دهیم:

• معاینه و مشاوره

در اولین جلسهٔ مراجعهٔ بیمار به مراکز درمانی، پزشک با معاینهٔ بیمار و بررسی دهان و عکس‌های مخصوص، وضعیت را بررسی می‌کند و با بیمار در مورد روش درمان و مراحل آن صحبت می‌کند.

• درمان‌های پیش از ایمپلنت دندان

بیشتر افراد، قبل از کاشت ایمپلنت، نیازمند یک‌سری درمان‌های جانبی هستند. به‌عنوان‌مثال کشیدن دندان پوسیده، ترمیم سایر دندان‌ها، پیوند استخوان فک و…

البته گاهی درصورتی‌که وضعیت بیمار مناسب باشد، پزشکان می‌توانند کاشت پایه و عمل ایمپلنت را هم‌زمان با کشیدن دندان انجام دهند‌.

امّا اگر شخصی نیازمند درمان‌های پیچیده‌تر مانند عمل پیوند استخوان باشد، دورهٔ درمانی می‌تواند بین دو تا شش ماه به درازا بکشد.

• عمل جراحی ایمپلنت دندان

این عمل مهم‌ترین مرحله از این فرایند محسوب می‌شود. در این قسمت، ابتدا به بیمار بی‌حسی تزریق می‌شود و لثه برش می‌خورد تا پزشک به استخوان دسترسی پیدا کند. در مرحلهٔ بعد یک سوراخ برای جایگاه پایهٔ ایمپلنت ایجاد می‌شود. پایه حالت پیچی شکل داشته که در این سوراخ استقرار می‌یابد. در پایان این مرحله، لثه بخیه می‌خورد و متخصص این عمل را با تذکر توصیه‌هایی به بیمار به اتمام می‌رساند.

• هیلینگ

بعد از جوش لثه و اطمینان پزشک از پذیرش پایه، هیلینگ ایمپلنت روی پایه فیکس می‌شود. هیلینگ، قطعه‌ای کروی شکل و کوچک است که روی پایه قرار می‌گیرد و تأثیر زیادی روی نتیجه‌ کار دارد.

• قالب‌گیری ایمپلنت دندان

در جدیدترین روش‌های قالب‌گیری، از دستگاه‌های دیجیتالی استفاده می‌کنند که سرعت و دقت کار را بسیار بیشتر می‌کند. امّا در سایر روش‌ها، این مرحله با تزریق مواد انجام می‌شود. (تری قالب‌گیری در دهان قرار می‌گیرد و سپس با تزریق موادی، شکل لثه‌ها، دندان‌های کناری و دهان تعیین می‌شود)

• ساخت ایمپلنت دندان و نصب

جهت ساخت ایمپلنت، قالب به لابراتوار ارسال می‌شود و ساخت روکش بادقت بسیار انجام می‌گیرد. روکش ساختنی به مرکز دندانپزشکی فرستاده می‌شود و با بیمار زمانی برای نصب، هماهنگی می‌شود.

مزایای ایمپلنت دندان

در بین روش‌های گوناگونی که برای پر کردن جای خالی دندان استفاده می‌شود، می‌توان گفت که ایمپلنت مزایای بسیاری دارد. 

بهبود یافتن طرز گفتار، طبیعی بودن دندان، حفظ بافت استخوان، پیشگیری از تحلیل استخوان فک، جویدن راحت غذا، جوانی چهره، اعتماد به نفس بیشتر، قیمت مناسب، پیشگیری از رشد باکتری‌ها، جلوگیری از عفونت لثه، مراقبت‌های ساده‌تر، ثابت بودن، نگهداری سایر دندان‌ها، عدم نیاز به تعویض، سریع بودن درمان، عمری طولانی، عدم استفاده از چسب و… را می‌توان به‌عنوان گوشه‌ای از مزایای ایمپلنت نام برد.

عواقب دیر انجام دادن ایمپلنت دندان

معمولاً وقتی که دندان خراب شود و دیگر امکان ترمیم برای آن وجود ندارد، باید کشیده شود. اما اگر برای مدت طولانی جایگزینی برای دندان ازدست‌رفته، قرار نگیرد مشکلات زیادی را هم برای استخوان فک و هم برای سایر دندان‌ها ایجاد می‌کند. که ممکن است سبب آزردگی خاطر فرد هم در زمان حال و هم در آینده شود.

مشخصاً رسیدگی دور هنگام به‌جای خالی دندان‌ها، دارای عوارض کوتاه و بلند مدتی است. این عوارض به شرح زیر است:

1. جابه‌جایی دندان‌ها

جابه‌جایی بقیه‌ دندان‌ها وقتی که تعدادی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند و جای خالی آنها به شکل ناراحت‌کننده‌ای دیده می‌شود، یکی از عوارض بی‌شمار طولانی‌مدت دندان است. این جای خالی سبب می‌شود که دندان‌های کناری، حمایت و پشتیبانی آن دندان‌ها را از دست دهد و کم‌کم شروع به کجی، جابه‌جایی و یا حتی گاهی افتادگی می‌کنند.

2. عفونت

این جای خالی دندان‌ها، محل بسیار خوبی برای جای‌گیری باکتری‌ها و رشد آنها است. در نتیجه دیر اقدام‌کردن برای ایمپلنت دندان موجب عفونت لثه و حساسیت دندان می‌شود. و همین عفونت در نهایت می‌تواند سبب نابودی سایر دندان‌ها شود.

3. تراز نبودن دندان

در صورت عدم جایگزینی به‌موقع دندان ازدست‌رفته خود، دندان‌های آسیاب، از سر جای خود حرکت می‌کند و به جلو می‌آیند (چون جای خالی آن دندان ازدست‌رفته، نمی‌تواند آن را پشتیبانی کند). در نتیجه جویدن غذا و گاززدن آن توسط دندان‌های کرسی، دچار مشکل می‌شود و به‌طورکلی تمامی اینها سبب خروج دندان‌ها از تراز خود می‌شود. که این امر منجر به ازدست‌دادن دندان‌های بیشتر می‌شود.

4. تغییر چهره

هر چقدر دندان‌های بیشتری را از دست داده باشید، ساختار دهانتان با سرعت بیشتری تغییر می‌کند. در نتیجه چهره شما تغییر می‌کند (چروکیده می‌شود) و فرم لب نیز از حالت طبیعی خود خارج می‌شود.

5. عوارض روحی

همه عوارض جانبی نبود دندان، جسمی نیستند. بلکه نابودی دندان‌ها می‌تواند اثرات فیزیولوژیکی مخربی را به همراه داشته باشد. وقتی شخصی به چشم خود تغییر چهره خود را می‌بیند، اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهد و ممکن است از شرکت در اجتماعات و در بین مردم امتناع کند و روزبه‌روز از بقیه فاصله بگیرد.

6. تحلیل‌رفتن فک

وقتی که ریشه دندان درون استخوان فک قرار دارد، تراکم استخوان فک در حد طبیعی خود باقی می‌ماند. زمانی که دندانی کشیده می‌شود، پس از گذشت مدت زمانی، استخوان فک متراکم می‌شود و شروع به تحلیل‌روی می‌کند.

در واقع ریشه موجب تقویت استخوان می‌شود و کشیدن دندان موجب کاهش پهنای استخوان می‌شود. این اتفاقات می‌تواند از سال‌های ابتدایی پس از کشیدن دندان شروع می‌شود و به‌مرورزمان وضعیت استخوان فک حاد‌تر شود.

تحلیل استخوان فک عوارض زیادی دارد از جمله:

• تغییر چهره

با تحلیل استخوان فک، لب‌ها به سمت لثه جمع می‌شود و پوست صورت در این قسمت (قسمت دهانی و چانه) چروک می‌شود. گونه‌ها بیش‌ازپیش نمایان می‌شود و به این صورت چهره بسیار مسن‌تر می‌شود.

• کاشت ایمپلنت دندان ناموفق

با تحلیل و کاهش ارتفاع و پهنای استخوان فک، امکان کاشت ایمپلنت از بین می‌رود.

زیرا که جای‌گذاری دندان در جایی که استخوان به‌اندازه و کافی برای نگهداری پایه را ندارد. کاری بسیار سخت است امّا دیدید که در تهران، بهترین مراکز دندانپزشکی، عمل پیوند استخوان انجام دادند و تراکم لازم را برای یک ایمپلنت موفقیت‌آمیز ایجاد می‌کنند.

• دندان‌درد و سردرد

تحلیل استخوان و همچنین حرکت دندان‌ها سبب خروج دندان از جایگاه خود می‌شود و باعث می‌شود که روی هم فشار وارد کنند. در این موقعیت فرد همواره درد طاقت‌فرسایی را در دندان‌های خود حس می‌کند. گاهی، برخی از افراد به سردرد هم دچار می‌شوند.

• مشکل در غذا خوردن

وقتی دندانی از دست می‌رود و جایگزینی برای آن انتخاب نمی‌شود، علاوه بر مشکلات بی‌شماری که برای فک و سایر دندان‌ها و اعتمادبه‌نفس شما پیش می‌آید، اثرات بدی هم در سلامت جسمی بدن شما می‌گذارد.

بعضی از افراد که دندان‌های زیادی را ازدست‌داده‌اند نمی‌توانند به‌راحتی غذای خود را بجوند و در نتیجه مواد مغذی به‌درستی آسیاب نمی‌شود و به‌مرور بدنشان دچار کمبود مواد مغذی می‌شود. در نتیجه بیماری‌ها و مشکلات زیادی بر اثر کمبود مواد مغذی، برای این افراد پیش‌بینی می‌شود.

تا چه مدت بعد از کشیدگی دندان، می‌توان ایمپلنت دندان انجام داد؟

برخی اوقات، بعضی از دندانپزشکان همان روزی که دندان خود را می‌کشید، ایمپلنت را انجام می‌دهند. امّا معمولاً بین سه تا شش ماه با بافت لثه زمان می‌دهند تا ترمیم شود و سپس کاشت را انجام می‌دهند. اما وقتی این مدت طولانی باشد، تحلیل استخوان فک، کاشت ایمپلنت را سخت می‌کند.

درصورتی‌که کسی از پنج سال و یا حتی بیشتر ازدست‌دادن دندانش گذشته و هنوز جایگزینی برای آن قرار ندهد، هنوز هم کاندید خوبی برای ایمپلنت است. ایمپلنت به استخوان فک سالم نیاز دارد. اما همان‌طور که قبلاً مطالعه کردید، حتی زمانی که بافت استخوان تحلیل رود، می‌شود از عمل پیوند استخوان استفاده نمود و فک را ترمیم کرد.

بهترین موقع برای ایمپلنت دندان

کاشت ایمپلنت، برای هر ردهٔ سنی مناسب است و در واقع هر موقع که شخصی به هر دلیلی دندانی را از دست می‌دهد، باید به جایگزینی آن فکر کند و این جایگزینی سن‌وسال نمی‌شناسد.

ایمپلنت سبب می‌شود که تمامی دندان‌های شما (و نه فقط دندان خالی) ظاهر و شکل قرارگیری خود را حفظ کند و موفقیت این عمل هیچ ارتباطی با سن بیمار نخواهد داشت. معمولاً اشخاصی که وارد سنین میان‌سالی می‌شوند، به فکر رسیدگی، ترمیم و یا جای‌گذاری دندان‌های خود می‌افتند و به پزشک مراجعه می‌کنند.

جایگزین‌هایی که برای دندان‌ها می‌شناسیم، انواع گوناگونی دارند، به‌عنوان‌مثال می‌شود به پروتز متحرک (دندان‌مصنوعی) اشاره کرد. یکی از مشکلات دندان‌مصنوعی این است که به دلیل متحرک بودن و ثابت نبودنش، می‌تواند هنگام غذاخوردن و یا حرف‌زدن، مشکلاتی ایجاد کند. جدای از اینها، دندان‌مصنوعی از تحلیل استخوان فک جلوگیری نمی‌کند و همچنین نگهداری و مراقبت از این دندان‌ها امکان دارد که برای افرادی سخت باشد که اگر هم به‌اندازه مراقبت از بهداشت دندان‌مصنوعی رعایت نشود، می‌تواند عفونت لثه را به دنبال داشته باشد.

به همین علت متخصصین، به‌تمامی مراجعه‌کنندگان خود، با هر رده‌ سنی، توصیه می‌کنند که از ایمپلنت به‌جای دندان‌مصنوعی و سایر روش‌ها، استفاده کنند.

نتیجه‌گیری:

به‌طورکلی، هرچه قدر مدت بیشتری پس از کشیدگی دندانتان معطل بمانید، با عوارض شدیدتری روبرو می‌شوید. امّا در هیچ صورتی، امید خود را از دست ندهید. چرا که بسیاری از مشکلاتی که می‌تواند برایتان ایجاد شود، قابل‌درمان هستند.

ترس را کنار بگذارید و به دندانپزشک در کلینیک دندانپزشکی ارغوان کرج مراجعه کنید. به توصیه‌های پزشکتان گوش دهید تا نتیجهٔ مطلوب را کسب کنید.