طعم فلز یا تلخی دهان که احساس می‌کنید، با نام دیسگوزیا نیز شناخته می‌شود. می‌تواند یک وضعیت خسته کننده و در مواردی نیز پایدار باشد. این وضعیت می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد و فرد را آزرده خاطر سازد.
حال ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که علت تلخی دهان چیست؟ این مشکل می‌تواند دلایل زمینه‌ای مختلفی داشته باشد، از شرایط پزشکی رایج گرفته تا اختلالات عصبی یا تغذیه‌ای پیچیده‌تر. در ادامه این مقاله، مطالب ارزشمندی را در اختیار شما قرار داده‌ایم تا بتوانید به پاسخ سؤال خود، برسید.
علت تلخی دهان
· بیماری رفلاکس معده به مری
یکی از مقصران اصلی این مشکل، رفلاکس معده به مری است. این بیماری مزمن به اسید معده این اجازه را می‌دهد که به مری بازگشته و در برخی موارد به دهان برسد. در نهایت اسید معده که به طور مستقیم گیرنده‌های چشایی را تحت تأثیر قرار داد، منجر به ایجاد طعم ترشی یا تلخی در دهان می‌شود. مدیریت بیماری رفلاکس معده از طریق تغییر رژیم غذایی، اصلاح شیوه زندگی و دارو محقق شد و می‌تواند به کاهش تلخی دهان کمک کند.
· خشکی دهان
خشکی دهان نیز می‌تواند یکی دیگر از چندین علت این مشکل باشد. بزاق، نقش مهمی در حفظ یک تعادل محیط دهان ایفا می‌کند. از طرفی، کاهش تولید بزاق می‌تواند باعث تجمع باکتری‌ها و ذرات غذا شود و در نتیجه، طعم ناخوشایندی ایجاد کند. رسیدگی به علت اصلی خشکی دهان، که شامل برخی داروها، کم آبی بدن، یا اختلالات خود ایمنی می‌شود، کلید حل این مشکل است.
· عوارض داروها
برخی داروها، به خصوص آنتیبیوتیکها، داروهای فشار خون، و درمان‌های سرطان، می‌توانند گیرنده‌های چشایی را دچار اختلال کند یا ترکیب شیمیایی بزاق را تغییر دهند. در نتیجه این مسئله باعث ایجاد طعم فلزی یا تلخ می‌شود. این یک عارضه جانبی مشهور برای داروهای مختلف است و در اغلب اوقات موقتی است و در طول مدت استفاده از دارو باقی می‌ماند.
· مشکلات دهان و دندان
یکی دیگر از چندین دلیل طعم آهن دهان، مشکلات دهان و دندان همچون بهداشت نامناسب دهان، بیماری لثه، یا ترمیم‌های خاص دندان نیز می‌تواند در ایجاد طعم تلخ نقش داشته باشد. رعایت بهداشت دهان و دندان و معاینات منظم دندانپزشکی می‌تواند به کاهش این علل مرتبط با دندان کمک کند.
· عفونت‌ها و ضایعات دهانی
عفونت‌های دهان، مانند برفک دهان (کاندیدیازیس) یا عفونت‌های ویروسی (مانند تبخال دهان)، می‌توانند باعث تحریک و التهاب در دهان شوند که در نهایت منجر به طعم تلخی می‌شود. برخی ضایعات یا زخم‌های دهانی نیز می‌توانند احساس طعم طبیعی را مختل کنند و طعم فلزی یا تلخ را ایجاد کنند.
· شرایط عصبی
از دلایل دیگر، می‌توان به اختلالات عصبی اشاره کرد که می‌توانند بر سیستم چشایی تأثیر بگذارند. شرایطی مانند آسیب‌های سر یا برخی بیماری‌های عصبی می‌توانند عملکرد اعصاب چشایی را مختل کنند و منجر به ایجاد طعم تلخی شوند.
· کمبودهای تغذیه‌ای
کمبودهای تغذیه‌ای خاص، مانند کمبود روی یا ویتامین ب12، با تغییراتی در حس چشایی، از جمله طعم تلخ یا فلزی در دهان مرتبط است. پرداخت به این عدم تعادل‌های تغذیه‌ای ممکن است به رفع اختلال چشایی کمک کند.
اکنون که به چندین دلیل این مشکل پی بردید، زمان آن می‌رسد که چند نکته برای مدیریت طعم تلخ دهان در اختیار شما قرار دهیم.
نکاتی جهت مدیریت تلخی دهان
آیا می‌توانیم نکاتی جهت مدیریت علت طعم آهن دهان ارائه دهیم؟ چرا که نه! در ادامه به بررسی این نکات می‌پردازیم.
- با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک خود برای تعیین اصلی‌ترین دلیل، چه مربوط به بیماری رفلاکس معده، خشکی دهان، داروها و موارد دیگر باشد، همکاری کنید. همچنین، درمان بیماری‌های زمینه‌ای برای رفع مزه تلخ پایدار ضروری است.
- برای رفع این مشکل، راه دیگر اجتناب از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های محرکی است که می‌توانند رفلاکس اسید را بدتر کنند، مانند غذاهای تند، سرخ‌کردنی یا اسیدی و همچنین الکل و کافئین.
- هیدراته مانده و برای تحریک تولید بزاق برای افرادی که دهانی خشک دارند، آب یا آدامس بدون قند را در نظر بگیرید.
- اگر علت تلخی دهان عارضه جانبی یک دارو تشخیص شود، گرینه‌های درمانی جایگزین را به کمک پزشک یا ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود انتخاب کنید. برای بیماری رفلاکس معده، آنتی اسیدهای بدون نسخه یا تجویزی یا مهارکننده‌های پمپ پروتون ممکن است به کاهش رفلاکس اسید و طعم تلخی که به دنبال آن می‌آید، کمک کنند.
ادامه
- بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید، از جمله مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه ضد باکتری. همچنین برای رفع هر گونه مشکل اساسی دندانپزشکی، معاینات و تمیزی منظم دندان‌ها را برنامه ریزی کنید. همچنین برای نابودی تجمع باکتری‌ها یا ذرات غذا روی زبان، از یک خراش دهنده زبان می‌توانید استفاده کنید.
- سعی کنید از محصولات تقویتی طعم مانند نعناع یا قرص‌های بدون قند برای از بین بردن طعم تلخ استفاده کنید. همچینین غذاها و نوشیدنی‌های مختلفی را که ممکن است به طور موقت بر طعم تلخ غلبه کنند، امتحان کنید. مانند مرکبات، نعناع فلفلی یا طعم‌های قوی دیگر.
از دیگر موارد کمک کننده به برطرف کردن علت تلخی دهان، می‌توان به برطرف کردن کمبودهای تغذیه‌ای اشاره کرد. همانطور که پیشتر گفتیم، کمبود روی یا ویتامین ب12، می‌تواند علت تلخی دهان باشد. از این رو برای تعیین مکمل مناسب خود با پزشک مشورت کنید.
همچنین اگر این طعم تلخ ادامه‌دار شد، می‌توانید با یک پزشک متخصص در اختلالات چشایی و بویایی مانند متخصص گوش و حلق و بینی یا یک متخصص چشایی مشورت کنید و مشکلتان را برطرف کنید.
راه‌های خانگی رفع طعم تلخ دهان
در این قسمت از مقاله بررسی علت تلخی دهان، به راهکارهای خانگی حل این مشکل می‌پردازیم.
- استفاده از چای سبز و برخی چای‌های گیاهی مانند نعناع فلفلی یا بابونه می‌توانند به تحریک تولید بزاق کمک کند و طعم تلخ دهان را بپوشانند.
- طعم ترش یا شیرین مرکبات (مثل لیمو، لیموترش) یا آبنبات‌های سفت بدون شکر می‌تواند به طور موقت بر طعم تلخ دهان غلبه کند.
- جعفری بجوید، نعناع یا زنجبیل تازه می‌تواند به تحریک جریان بزاق کمک کند و حواس را پرت کند.
- شستشوی دهان یا محلول جوش شیرین و آب (1.2 قاشق چایخوری جوش شیرن در یک لیوان آب) می‌تواند به خنثایی اسید و کاهش طعم تلخ کمک کند.
- خوردن یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل، کنجد یا روغن زیتون، به مدت 10 تا 20 دقیقه می‌تواند به حذف باکتری‌ها و سموم از دهان کمک کند و به طور بالقوه طعم تلخ دهان را کاهش دهد.
ادامه
- مصرف غذاهای غنی از پروبیوتیک مانند ماست، کفیر یا سایر، می‌تواند به بازگرداندن تعادل باکتری‌های دهان و کاهش طعم تلخ کمک کند.
- می‌توانید با استفاده از مقدار کمی عسل خام یا گلیسیرین روی زبان و داخل گونه‌ها به پوشش و تسکین جوانه‌های چشایی کمک کنید.
- همچنین هیدراته بمانید و یا آب بنوشید یا یخ بمکید، همانطور که پیشتر در مقاله بررسی علت تلخی دهان گفتیم، می‌تواند به تحریک تولید بزاق و کاهش طعم تلخ کمک کند.
باید به این نکته توجه کرد که اگرچه این درمان‌های خانگی و درمان‌های طبیعی ممکن است تسکین موقتی ایجاد کنند، اما جایگزینی برای ارزیابی پزشکی حرفه‌ای و درمان علت زمینه‌ای مزه تلخ پایدار نیستند. اگر طعم تلخ ادامه دار یا بدتر شد، توصیه می‌شود با یک پزشک مشورت کنید. آیا با تغییر در سبک زندگی یا رژیم غذایی می‌توان به کاهش طعم تلخ کمک نمود؟ در ادامه مقاله بررسی علت تلخی دهان، به پاسخ این سؤال می‌پردازیم.
تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی مؤثر در علت تلخی دهان
در اینجا چندین تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی که ممکن است در کاهش تلخی دهان مؤثر باشند، برایتان گردآوری کرده‌ایم:
تغییرات رژیم غذایی:
- از مصرف غذاهای تند و اسیدی خودداری کنید یا محدود کنید. غذاها و نوشیدنی‌هایی که بسیار اسیدی هستند، مانند مرکبات، گوجه فرنگی و سس‌های حاوی سرکه، می‌توانند طعم تلخ دهان مرتبط با رفلاکس معده را تشدید کنند. تاثیر اسیر معده بر دندان نیز نباید فراموش شود. این غذاها می‌توانند باعث تحریک دهان و شدت طعم تلخ شوند.
- مصرف غذاهای ملایم و با طعم خنثی را افزایش دهید. روی مصرف این قبیل غذاها مانند مرغ ساده، برنج و سبزیجات بخارپز که ممکن است به کاهش طعم تلخ کمک کند، تمرکز کنید.
- غذاهای مسدودی طعم تلخ را بیشتر بگنجانید. برخی از غذاها مانند آناناس، چای سبز و عسل ممکن است خاصیت مسدود کنندگی تلخی داشته باشند که می‌تواند به پوشش طعم تلخ مزمن کمک کند.
- هیدراته بمانید. آب فراوان در طول روز می‌تواند به تحریک تولید بزاق و رقیقی طعم تلخ دهان کمک کند.
تغییرات سبک زندگی:
- بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. دندان‌های خود را به طور کامل مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و از یک دهانشویه ضد باکتری برای کمک به حذف هرگونه تجمع باکتری یا ذرات غذایی که ممکن است در ایجاد طعم تلخ نقش داشته باشند، استفاده کنید.
- الکل و سیگار را ترک کنید. سیگار و مصرف بیش از حد الکل می‌تواند خشکی دهان و سایر شرایط را تشدید کند و منجر به طعم تلخ مداوم در دهان شود.
- استرس و اضطراب را مدیریت کنید. سطوح بالای استرس و اضطراب می‌تواند بر عملکرد بزاق و درک طعم تأثیر بگذارد و به طور بالقوه در ایجاد طعم تلخ نقش دارد.
- از مرطوب کننده استفاده کنید. هوای خشک می‌تواند خشکی دهان را تشدید کند. بنابراین استفاده از مرطوب کننده به خصوص در شب ممکن است به کاهش تلخی دهان کمک کند.
- همانطور که پیشتر گفتیم، یکی دیگر از چندین علت تلخی دهان، خشکی دهان است. از تنفس بیش از حد از طریق دهان خودداری کنید، زیرا می‌تواند باعث خشکی دهان شود و تلخی دهان را بدتر کند.
به یاد داشته باشید، تغییرات خاص رژیم غذایی و سبک زندگی که ممکن است مؤثرتر باشد، به علت اصلی طعم تلخ مداوم، بستگی دارد. مشاوره با دندانپزشک می‌تواند به شما در ایجاد یک برنامه شخصی برای رسیدگی به این مشکل کمک کند.
چند علت دیگر تلخی دهان
1. بارداری
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی می‌توانند حس چشایی زن را تغییر دهند و منجر به طعم تلخ یا فلزی در دهان شوند. این بیماری به نام دیسژئوزی معروف است، در دوران بارداری شایع است و به طور معمول پس از زایمان برطرف می‌شود.
2. عفونت سینوسی
سینوزیت یا عفونت سینوسی می‌تواند باعث تلخی دهان شود. درمان عفونت سینوسی با آنتیبیوتیکها یا ضد احتقان‌ها می‌تواند به کاهش این علامت کمک کند.
3. عدم تعادل هورمونی
نوسانات هورمونی، مانند آن‌هایی که در دوران یائسگی یا اختلالات تیروئید تجربه می‌شوند، می‌توانند درک چشایی را تغییر دهند و باعث ایجاد تلخی در دهان شوند. مدیریت این عدم تعادل هورمونی با دارو یا هورمون درمانی ممکن است به بهبود طعم کمک کند.
4. عوامل روانی
استرس، اضطراب و افسردگی گاهی اوقات می‌تواند به صورت طعم تلخ در دهان ظاهر شود. تمرین تکنیک‌های کاهش استرس، جستجوی درمانگر یا مشاوره می‌تواند به رفع این عوامل روانشناختی و بهبود کلی کمک کند.
5. پرتودرمانی یا شیمی درمانی
بیمارانی که برای درمان سرطان تحت پرتودرمانی یا شیمی درمانی قرار می‌گیرند، ممکن است تغییراتی در درک چشایی از جمله طعم تلخ در دهان حس کنند. نوشیدن آب، مصرف غذاهای سرد یا استفاده از تکنیک‌های افزایش طعم می‌تواند به مدیریت این علامت در طول درمان کمک کند.
6. آلرژی‌های دهان
برخی از افراد ممکن است به برخی داروها، غذاها یا محصولات بهداشتی دهان و دندان حساسیت داشته باشند که در نتیجه یک واکنش آلرژیک باعث ایجاد طعم تلخ در دهان می‌شود. شناسایی و اجتناب از عوامل حساسیت‌زا می‌تواند به جلوگیری از این طعم کمک کند.
به طور کلی، علت تلخی دهان می‌تواند شامل طیف وسیعی از عوامل، از جمله شرایط پزشکی، داروها، انتخاب سبک زندگی و عوامل روانی باشد. همانطور که پیشتر نیز گفتیم، حفظ بهداشت دهان و دندان، هیدراته ماندن، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و مدیریت شرایط سلامت زمینه‌ای می‌تواند به مدیریت تلخی دهان کمک کند.
کلام آخر
بنابراین، شناسایی علت تلخی دهان به منظور تعیین درمان یا برنامه مدیریتی مناسب توسط پزشک، ضروری است. افرادی که تلخی دهان دائمی را تجربه می‌کنند، می‌توانند با جستوجوی توصیه‌های پزشکی و انجام آزمایش‌های تخصصی بالقوه به تشخیص مشکل اساسی و رسیدگی مؤثر به آن کمک کنند. امیدواریم که این مقاله از کلینیک دندانپزشکی ارغوان برای شما عزیزان مفید باشد و ما بتوانیم گامی مؤثر در جهت سلامت بیشتر شما برداریم.
بدون نظر