یکی از شایع‌ترین دلایلی که هر والدینی به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند، پوسیدگی دندان کودکان است. پوسیدگی دندان در بین کودکان زیر 5 سال بسیار شایع است، زیرا مینای دندان شیری به نسبت دندان‌های دائمی از ضخامت کمتری برخوردار است. رعایت بهداشت دهان و دندان در این دوران بسیار مهم است.

کودکانی که سنین آن‌ها کمتر از 2 سال است اگر دچار پوسیدگی دندان شوند، قادر به بازگو کردن نیستند و والدین متوجه نمی‌شوند در نتیجه این پوسیدگی دندان در رشد کودکان تاثیرات منفی می‌گذارد.

نکته‌ای که باید والدین کودک در کنار رعایت بهداشت دهان کودکان به آن توجه کنند، این است که اگر کودک مبتلا به پوسیدگی دندان شد باید به یک کلینیک خوب برای درمان مراجعه کنند. به‌طورکلی می‌توان گفت بهترین کلینیک‌های دندان‌پزشکی، دندان‌پزشکی کرج هستند.

پوسیدگی دندان کودکان

کودکان از همان ابتدای رشد دندان‌هایشان در معرض پوسیدگی دندان‌ها هستند. اگر والدین به بهداشت دهان و دندان کودک توجه نکند. به طوری که اگر بین دندان های کودک غذایی باقی بماند و والدین اقدام به تمیز کردن دندان‌ها نکنند، باکتری‌هایی در دهان وجود دارد که به مقابله با غذاهای بین دندان‌ها می‌پردازد. در نتیجه اسیدی ترشح می‌شود که به مینای دندان آسیب می‌زند. در ادامه مقاله به طور کلی‌تر به معنای پوسیدگی دندان می‌پردازیم.

پوسیدگی دندان

باتوجه‌به گفته‌های دندان‌پزشکی کرج پوسیدگی دندان‌ها زمانی رخ می‌دهد که مینای دندان آسیب ببیند و تخریب شود، زمانی این اتفاق می‌افتد که باکتری یک‌لایه نازک چسبناک به نام پلاک را بر روی دندان‌ها تشکیل می‌دهند که بسیار مخرب است.

اگر از دندان‌ها به‌خوبی مراقبت نشود، به‌تدریج میکروب‌ها از مواد قندی موجود در دهان و دندان تغذیه کرده و به‌مرور رشد می‌کنند. در نتیجه لایه‌های زیرین دندان‌ها عفونت می‌کند. در این مرحله باید به یک دکتر دندان‌پزشک برای درمان مراجعه کنید.

به‌طورکلی پوسیدگی دندان همان سوراخ‌هایی است که بر روی دندان‌ها به وجود می‌آید و اگر این سوراخ‌ها و حفره‌ها عمیق‌تر شود، کم‌کم تمام دندان‌ها از بین می‌روند.

فرایند پوسیدگی دندان در کودکان

می‌توان گفت علت اصلی پوسیدگی دندان، رشد باکتری‌ها در دهان دانست. تجمع باکتری‌ها در دهان باعث می‌شود که اسیدهایی در دهان ترشح شود که مخرب است و به‌مرورزمان به مینای دندان آسیب می‌زند و باعث فرسایش سطح خارجی دندان‌ها می‌شود.

طبق نظریه دکترهای دندان‌پزشکی کرج دندان‌های جلویی کودکان در سنین 4 تا 5 سال بیشتر از دندان‌های دیگر کودک در معرض پوسیدگی است. دلیل اصلی پوسیدگی دندان‌های جلویی در کودکان این است که بزاق‌های آلوده در محیط دهان باعث به وجود آمدن پلاک‌های دندانی می شود.

پوسیدگی دندان در کودکان زیر 2 سال

به طور معمول کودکان از سنین 6 ماهگی شروع به دندان دراوردن می‌کنند. دندان کودکان در ابتدا بسیار نرم و ظریف است، به همین دلیل زودتر دچار آسیب و پوسیدگی می‌شود. نام پوسیدگی دندان‌های کودکان 1 تا 2 سال پوسیدگی دندان شیری است.

طبق گفته دکتر‌های دندان‌پزشکی کرج دلیل اصلی پوسیدگی دندان‌های شیری در کودکان زیر 18 ماه خوردن شیر خشک از طریق شیشه شیر و نوشیدنی‌های شیرین در زمان شب است. به همین دلیل می‌توان نام دیگر پوسیدگی دندان شیری را، پوسیدگی شیشه شیر هم دانست. دلایل دیگری که می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌های کودکان زیر 2 سال شود، شیر خشک کمکی نامناسب و توجه نکردن مادر به بهداشت دهان کودک است.

علت پوسیدگی دندان در کودکان

پوسیدگی دندان‌ها در کودکان ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد. باتوجه‌به اطلاعاتی که از دکترهای دندان‌پزشکی کرج به‌دست‌آمده است، دلیل‌های مهم پوسیدگی دندان کودکان را در ادامه برای شما شرح می‌دهیم.

• ژنتیک:

برخی از کودکان به‌خاطر ژن و جنس دندان‌هایشان بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند و باید بسیار مراقب باشند.

• نقص در بهداشت دهان و دندان کودک:

کودک از مسواک و خمیردندان مناسب استفاده نکند و زبان کودک به‌خوبی تمیز نشود می‌تواند باعث پوسیدگی دندان کودکان شود.

• عدم بهداشت دهان:

تمیزنکردن دندان‌ها و استفاده‌نکردن از نخ دندان باعث تجمع باکتری‌ها و بروز پوسیدگی دندان در کودکان می‌شود.

در کنار این موارد دلیل‌های دیگری هم هستند که ممکن است باعث پوسیدگی دندان شود. دلایلی مثل: مادر برای خواباندن کودک از شیرخشک یا آبمیوه استفاده کند. مادر در دوران بارداری تغذیه مناسب نداشته باشد. کودک پیش دکتر دندان‌پزشکی نرود. عادت کودک به نگهداری غذا در دهان و نجویدن غذا و معاینه نشود و بزاق آلوده از طریق دهان دیگران به کودک منتقل شود.

علائم پوسیدگی دندان در کودکان

یکی از مهم‌ترین علائم پوسیدگی دندان‌ها در بخش جلویی دندان‌های کودک، تغییر رنگ دندان‌ها است. زمانی که بر روی دندان‌های جلویی کودک پلاک‌های دندان مشاهده کردید، باید فوراً به دندان‌پزشک مراجعه کنید. طبق گفته‌های دندان‌پزشکی کرج کودکان زیر 2 سال چون قادر به گفتن درد نیستند و ممکن است پوسیدگی دندان کودکان به شکل پلاک دندانی نمایان نشود. پس بهتر است با علائم دیگر پوسیدگی دندان ها آشنا شوید.

• دهان کودک بوی بدی بدهد.
• کودک بی‌قرار شود.
• کودک به طور مداوم مخصوصاً در هنگام جویدن غذا گریه کند.
• کودک دچار خشکی دهان شود و رنگ لثه‌های کودک تغییر کند.
• ایجاد تورم در لثه‌های کودک و گونه‌های کودک هم متورم شود.

عوارض پوسیدگی دندان کودکان و ضرورت درمان پوسیدگی دندان کودکان

پوسیدگی دندان‌ها عوارض زیادی به همراه دارد که طبق گفته دکتر دندان‌پزشکی کرج ممکن است در روند رشد کودک تأثیرات منفی زیادی بگذارد. در ادامه نمونه‌ای از عارضه‌های پوسیدگی دندان در کودکان را باهم مورد بررسی قرار می‌دهیم:

• ناتوانی هنگام جویدن غذا با پوسیدگی دندان در کودکان:

زمانی که این مشکل زیاد باشد، کودک دیگر قادر به جویدن غذاها نیست و دیگر کودک نمی‌تواند غذاهای متنوع را استفاده کند. زیرا به‌احتمال خیلی زیاد کودک در هنگام جویدن غذا احساس درد دارد و نمی‌تواند غذا بخورد.

در نتیجه کودک دیگر برخی غذاهای جویدنی را نمی‌خورد و امکان دارد در این مواقع والدین فکر کنند که کودک بی‌اشتها است یا تمایلی به خوردن آن غذا ندارد. اما اگر این مشکل بهبود پیدا کند، اوضاع غذاخوردن کودک هم بهتر می‌شود.

• ناتوان‌بودن در حفظ فضای لازم برای رشد دندان‌های دائمی کودک:

امکان دارد والدین کودکان تصور داشته باشند که چون دندان‌های شیری تا 7 سالگی از بین می‌روند و دندان‌های دائمی به جای رشد می‌کنند پس نیازی نیست زیاد پیگیر درمان این مشکل شوند.

اما این تصور اشتباه است. زیرا اگر پوسیدگی دندان‌ها در کودکان به موقع درمان نشود و پوسیدگی دندان پیشرفت زیادی کند، امکان دارد که نیاز باشد تا دکتر دندان پزشکی، دندان خراب را بکشد و آن را از دهان کودک خارج کند.

اگر این اتفاق بیفتد کودک باید از وسیله‌ای به نام فضا نگهدار استفاده کند. این وسیله کمک می‌کند تا فضایی که لازم است تا دندان‌های دائمی رشد کند، حفظ شود. اگر دندان کودک کشیده شود و کودک از این وسیله استفاده نکند به توصیه دندان‌پزشکی کرج در آینده باید ارتودنسی دندان انجام دهد. توجه کنید که جمله با ترمیم دندان سلامت دندان را احیا کنید برای کودکان نیز صدق می‌کند.

• نداشتن اعتمادبه‌نفس با پوسیدگی دندان در کودکان:

وجود دندان‌های پوسیده و نامنظم ممکن است در اعتمادبه‌نفس کودک تأثیر منفی بگذارد و مشکلاتی در رشد شخصیت کودک به وجود بیاورد. همچنین ممکن است کودک در صحبت‌کردن دچار مشکل شود و نتواند به‌خوبی با همسالان خود ارتباط بگیرد در نتیجه کودک اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهد و شخصیتی منزوی پیدا می‌کند.

روش‌های درمان پوسیدگی دندان کودکان

برای درمان پوسیدگی دندان دکتر دندان‌پزشکی کرج راه‌های مختلفی را معرفی کرده است. برای درمان این مشکل ابتدا باید برای جلوگیری از بیشترشدن پوسیدگی دندان به دندان‌پزشک مراجعه کنید و بعد از آن دکتر باتوجه‌به شرایط دندان‌ها و میزان پوسیدگی روش درمانی مناسب را انتخاب می‌کند:

• رعایت بهداشت دهان و دندان:

یکی از مهم‌ترین وظایف والدین ترویج و فرهنگ‌سازی برای کودکان است که باید هر فردی به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت بدهد‌.

بهداشت دهان به این معنی است که دندان‌های فرد سالم و عاری از هرگونه لکه باشد. همچنین رنگ لثه‌های سالم صورتی کم‌رنگ است که هنگام مسواک‌زدن نباید خونریزی داشته باشد. به گفته دکتر دندان‌پزشکی کرج  رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از راه‌های پیشگیری و درمان این مشکل است.

• پر کردن دندان برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان:

یکی از اقداماتی که برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان‌ها انجام می‌شود پر کردن دندان‌های سوراخ است. همچنین برای اینکه پوسیدگی خود را نشان ندهد می‌توانید از روکش دندان کودکان استفاده کنید.

• فیشورسیلانت دندان‌های کودکان:

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها، دندان‌پزشک شیارهای بین دندان‌ها را تمیز می‌کند. در روش فیشورسیلانت درزهای بین دندان‌ها پر می‌شود و از بروز عفونت جلوگیری می‌کند.

این روش به‌عنوان یک روکش برای دندان‌های کودکان در نظر گرفته می‌شود. از این روش برای دندان‌هایی استفاده می‌شود که دارای شیارها و درزهای عمیقی باشد.

• فلوراید تراپی:

فلوراید یک‌ماده‌ای است که باعث استحکام دندان‌ها می‌شود. دکتر دندان‌پزشکی کرج از طریق این ماده مقاومت دندان‌ها را بالا می‌برد. فلوراید تراپی را می‌توان به‌عنوان ایمن‌ترین روش برای جلوگیری از پوسیدگی و عفونت دندان‌ها دانست.

• عصب‌کشی دندان کودک:

زمانی که دندانی عصب‌کشی می‌شود، بیشتر از دندان‌های سالم مستعد شکستن است. پس باید دندان عصب‌کشی شده بازسازی شود تا استحکام تاج دندان‌ها بیشتر شود. یکی از راه‌های درمان این مشکل، عصب‌کشی دندان‌ها است به این معنی که ریشه دندان درمان می‌شود. زیرا امکان دارد بیمار درد زیادی را احساس کند.

پوسیدگی زودرس دندان در کودکان

به پوسیدگی دندان‌های کودک زیر 2 سال، پوسیدگی زودرس می‌گویند. اگر پوسیدگی دندان کودکان زیر 2 سال پیشرفت کند، تاج دندان‌ها به طور کامل از بین می‌رود. با بروز این اتفاق والدین متوجه پوسیدگی دندان‌های کوکان خود می‌شوند.

این مشکل در بچه‌های زیر 2 سال باعث بی قراری کودک می‌شود. به طوری که ممکن است شیر خوردن را هم برای کودک دشوار شود. به گفته دندان پزشکی کرج یکی از اصلی‌ترین دلایل برای این مشکل، تمیز نکردن دندان کودک پس از سیر خوردن است.

همچنین استفاده از شیشه شیر در شب هم می‌تواند یکی از دلایل این مشکل باشد. بهتر است مادر هر بار بعد از خوردن شیر، دندان‌های کودک را با گاز استریل مرطوب تمیز کند.

راه‌های جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان

این مشکل یکی از شایع‌ترین دلایلی است که می‌تواند باعث این بشود که کودک نتواند به‌درستی غذا بخورد. اما بهترین کار برای بروز چنین مشکلی این است که والدین با آگاهی تمام راه‌های پیشگیری از آن را بیاموزند و از دندان‌های کودکان مراقبت کنند. توجه با توصیه‌های دکتر دندانپزشکی کرج نمونه‌ای از راه‌های جلوگیری را در ادامه برای شما شرح داده‌ایم.

• مادر باید در دوران بارداری بسیار مراقب باشد و هر غذایی را در برنامه غذایی خود جای ندهد.
• کودک را با راه‌های مختلف به مسواک‌زدن تشویق کنید.
• انتخاب یک شیشه شیر و پستانک مناسب که به دندان کودک آسیب نمی‌زند.
• بعد از 2 سالگی حتما از نخ دندان برای دندان‌های کودک استفاده شود.
• مادر برای خوابیدن کودک است شیر یا غذا استفاده نکند.
• برای معاینه دندان‌های کودک تا قبل از 1 سالگی به دندان پزشک مراجعه شود.

کلام آخر

دندان‌درد در کودکان یکی از شایع‌ترین دردهایی است که ممکن است هر کودکی را اذیت کند. دلیل مهم درد دندان در کودکان پوسیدگی دندان است. والدین باید با مراقبت‌های لازم از این مشکل در کودک جلوگیری کنند.

زیرا درمان این مشکل در کودکان زیر 2 سال بسیار دشوار است حتی شاید لازم باشد کودک بیهوش شود. در این مقاله درمورد پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان کودکان صحبت کرده ایم. به علائمی که دکتر دندانپزشکی کرج در این مقاله به آن اشاره کرده است حتما توجه کنید.